De containerhaven van Venlo is in één klap twee keer zo groot. Met een investering van 25 miljoen euro, inclusief de SPUK-regeling Versterking Havenvoorzieningen en Connecting Europe Facility (CEF) steun, is de havenuitbreiding ondanks een aantal uitdagingen gerealiseerd. ‘Die steun was echt cruciaal om door te kunnen’, zegt Baerke Wijnen, projectleider bij de gemeente Venlo. De terminal vormt een schakel in het TEN-T netwerk en verbindt Maas en Rijn met Rotterdam en het Europese achterland.
De weg naar oplevering vergde doorzettingsvermogen. Eind 2022 werd de uitbreiding aanbesteed, met een definitief ontwerp als basis.
Al snel bleek dat er tijdens de werkzaamheden voor de kade uitbreiding een opbarstrisico aanwezig was van de Venloschol (een kleilaag in Venlo rond +5 NAP die het grondwater beschermt in het gebied). Experts adviseerden op basis van berekeningen voor een alternatieve kadeconstructie met zwaardere ankers en extra bemaling, en pas verder gaan na het hoogwaterseizoen.
Die noodzakelijke aanpassing leidde tot extra kosten en vertraging. ‘Meer staal, andere bouwmethodes, stikstof en kwetsbaarheid van de kade bij tijdens de uitvoering. Het hielp allemaal niet. Maar uiteindelijk hebben we het opgelost en ligt er nu een mooie kade’, aldus Wijnen. Daarbij dreigde het project de CEF-middelen kwijt te raken; dankzij de SPUK-bijdrage van IenW en 50 procent decentrale cofinanciering kon het gat worden gedicht en het project doorgang vinden.
Dubbele kade, dubbele capaciteit
De kademuur is verlengd van 170 naar 320 meter, het terrein groeide met circa drie hectare en er kwam extra stack- en depotruimte. De kraanbaan en toegangsweg zijn gebouwd en ondergrondse infrastructuur (riool, kabels, leidingen, bluswater) aangelegd. Vanaf december 2024 is de terminal gefaseerd in gebruik genomen voor opslag; vanaf het eerste kwartaal van dit jaar is de site operationeel voor containeropslag. Met de ingebruikname van de nieuwe portaalkraan in september is de haven sinds afgelopen oktober officieel operationeel. Wijnen: ‘Dankzij deze tweede kraan kunnen twee schepen gelijktijdig laden en lossen. De capaciteit is verdubbeld. De exploitant startte op circa 10.000 TEU en groeit binnen vijf jaar naar 40.000 TEU - en op lange termijn is 400.000 TEU haalbaar.’
Venlo profileert zich zo als een van de belangrijkste multimodale knooppunten in Nederland. ‘Met vier railterminals, een binnenhaven en deze containerversterking bezitten we een unieke positie in de goederencorridor Oost en Zuidoost. Niet voor niets is Venlo aangemerkt als bovengemiddeld knooppunt in het programma Topcorridors’, aldus Wijnen.
Impact op modal shift en duurzaamheid
De uitbreiding draagt direct bij aan de modal shift van weg naar water. ‘We hebben laten uitrekenen dat dit jaarlijks ruim 100.000 ton CO₂ scheelt,’ aldus Wijnen. ‘Dat betekent ook op de lange termijn 20.000 tot 30.000 vrachtwagens minder op lange afstanden. Natuurlijk blijft de laatste kilometer op de weg, maar de lange ‘ritten’ gaan over water.’ Tegelijkertijd is de kade voorzien van permanente walstroom, conform Europese vereisten, waardoor schepen emissievrij aan de kade kunnen liggen.
Nieuwe verbindingen en samenwerking
Met de uitbreiding worden bestaande containerdiensten verder uitgebouwd. ‘We hebben nu regelmatige bargeverbindingen naar Moerdijk en Antwerpen, en de Limburg Express samen met Born en Rotterdam. Het versterkt Venlo als multimodaal knooppunt en maakt ons aantrekkelijk voor verladers die duurzaamheid en betrouwbaarheid zoeken.’ Deze ligging versterkt Venlo’s rol in het TEN-T netwerk en maakt duurzame verbindingen met zeehavens en het achterland mogelijk.
De samenwerking met havenexploitant Hutchison Ports Venlo (ECT) was daarbij essentieel. ‘Wij hebben het terrein en de kade gerealiseerd, zij investeren in bovengrondse infra zoals kranen en ICT. Het is een openbare kade: ook andere partijen mogen er gebruik van maken. Dat vergroot de concurrentiekracht van de regio.’
De levering van de nieuwe kraan vergde bovendien extra tijd door sterk gestegen prijzen; de onderdelen zijn in het tweede kwartaal van dit jaar aangevoerd en ter plaatse gemonteerd. De openbare kade van de bargeterminal wordt geëxploiteerd door ECT en is nadrukkelijk open voor meerdere marktpartijen.
Rol van Topcorridors
Topcorridors speelde een sleutelrol in dit project. Het programma verbindt rijk, regio en marktpartijen en biedt een strategisch kader voor multimodale knooppunten. ‘Dankzij het knooppuntenplan konden we subsidies koppelen aan corridor-doelstellingen. Topcorridors was niet alleen een facilitator, maar ook een platform om SPUK- en CEF-middelen veilig te stellen. Zonder die samenwerking was dit project niet gelukt.’ Bovendien borgt het programma samenhang met initiatieven zoals spoorgoederoptimalisatie; Venlo functioneert nadrukkelijk als schakel in een netwerkbenadering.
Vooruitblik: innovatie en herstructurering
De uitbreiding is een vliegwiel voor nieuwe ontwikkelingen. ‘We gaan de spooraansluiting optimaliseren, zodat de terminal nog efficiënter werkt. Daarnaast herstructureren we watergebonden bedrijventerrein en willen we meer ruimte bieden aan natte industrie en circulaire bedrijvigheid.’ Ook duurzaamheid en innovatie krijgen vervolg: energiestudies met meerdere modaliteiten, mogelijk een energy hub. ‘We hadden graag willen aansluiten op de buisleidingen in de Delta Rhine Corridor, maar het Rijk is als partij is terughoudend. Voor ons was het ideaal geweest om hier in Venlo op de buisleiding aan te sluiten en te combineren met de terminal. Als er waterstof in de leidingen had gezeten dan had ons dat in de gelegenheid gesteld om het hele terrein te verduurzamen met waterstof.’
Noordoeverontwikkeling en lange termijn
De bargeterminal op de zuidoever is gerealiseerd, maar Venlo kijkt verder. ‘Uiteindelijk willen we op de lange termijn de industriehaven op de noordoever uitbreiden. De focus ligt daarbij op de circulaire en energietransitie. Projecten voor de komende vijf tot vijftien jaar - als we partners en financiële middelen hebben om die volgende stap te kunnen maken.’
Een factor daarbij is de verenigings-jachthaven die nu gevestigd is op de noordoever.
Economische impact en werkgelegenheid
De uitbreiding biedt niet alleen logistieke meerwaarde, maar ook werkgelegenheid. Wijnen: ‘Van aannemers tijdens de bouw tot kraanoperators en ICT-specialisten: dit project creëert banen en versterkt Venlo als logistieke hotspot. Het draagt bij aan de Limburgse economie en versterkt onze internationale positie.’
Samen optrekken in de volgende fase
Volgens Wijnen is samenwerking de sleutel. ‘Dit project laat zien dat rijk, regio en markt samen veel kunnen bereiken. Nu is het tijd om ook de volgende fase samen op te pakken. Topcorridors speelt opnieuw een rol.’
‘Dit project heeft een vliegwiel op gang gebracht. We hebben laten zien dat we het samen kunnen. Nu is het moment om door te pakken.’