“Ligplaatsbezettingsvoorspeller helpt schippers op weg bij planning vaarroute”
In welke haven is er morgen of overmorgen plaats voor mijn schip? Het antwoord op deze vraag is nu nog giswerk, maar de ligplaatsbezettingsvoorspeller van Rijkswaterstaat moet hier verandering in brengen. “De voorspeller moet de schippers helpen bij het uitstippelen van hun vaarroutes", vertelt Ilona Brands, werkzaam bij de afdeling Operationele Ontwikkeling Water & Scheepvaart van Rijkswaterstaat.
Rijkswaterstaat is voornemens de ligplaatsbezettingsvoorspeller te integreren op de website vaarweginformatie.nl. De tool laat zich het best vergelijken met de drukteverwachting van de Efteling of die van de ochtendspits van morgenochtend. Brands: “Op basis van historische ligplaatsbezettingspercentages komt de tool tot een voorspelling. Alleen openbare ligplaatsen zijn hierbij aangesloten. Op de website is nu al te zien hoeveel plaatsen er op het moment van kijken beschikbaar zijn en dat breiden we uit. Tot een voorspelling van circa 36 uur vooruit.”
Goed plannen
Brands is afkomstig uit een schippersfamilie en weet dus maar al te goed dat het aantal ligplaatsen voor schepen schaars is. “Een schipper moet zijn of haar reis goed plannen. Deze tool moet daarbij helpen. Als schipper heb je te maken met vastgestelde maximale vaartijden. Dan helpt het als je vooruit kunt kijken of een bepaalde ligplaats beschikbaar is of niet. Dat scheelt ook onnodige vaarbewegingen. Daarnaast kan het nautisch beheerders helpen. Zij willen graag weten of er mogelijk knelpunten aankomen zodat ze daar beter hun nautisch verkeersmanagement op kunnen inrichten.” Rijkswaterstaat integreert de informatie in de vaarweginformatie.nl en daarnaast maakt het er ook een open dataservice van. Brands: “Afnemende partijen van die service kunnen de informatie dan ook integreren in hun applicatie."
Reserveringssysteem?
Een logisch vervolg op de ligplaatsbezettingsvoorspeller is een reserveringssysteem voor ligplaatsen. Dat is een wens die schippers hebben, maar waar veel haken en ogen aanzitten. Brands: “Hier moet je organisatorisch een heel systeem omheen bouwen. Ook handhaving moet dan worden ingeregeld. Want wat ga je doen als schepen blijven liggen terwijl ze eigenlijk al weg hadden moeten zijn? Een reactie is dan: ‘dan vraag je er gewoon geld voor. Want mensen zijn vaker geneigd om naar de voorwaarden van een afspraak te kijken als ze daarvoor hebben betaald of hebben gereserveerd.’ Maar dan begint de schoen te wringen. Om als overheidspartij commercieel dit vraagstuk aan te pakken. Dit verschilt ook per ligplaats en organisatie in Nederland, we hebben openbare ligplaatsen en ligplaatsen die je moet reserveren en waarvoor je moet betalen."
Extra soort hulpmiddel
Vooralsnog blijft het dus bij een voorspeller. Brands: “Het geeft enkel aan hoe druk het naar verwachting is bij een ligplaats of bij een cluster van ligplaatsen. Vaak hebben schippers onderling met een vaarwegbeheerder of verkeerspost contact over de beschikbaarheid van een ligplaats. De voorspeller is dus een extra hulpmiddel.”
Rijkswaterstaat is achter de schermen druk bezig met de ontwikkeling van de voorspeller. De oplevering staat gepland voor begin 2026.
